Średnia cena na rynku SPOT w 2017 r. była niższa o 1,0% w porównaniu do analogicznego okresu 2016 r. W szczególności ceny spadły w okresie od kwietnia do czerwca. Na ceny wpływ miały następujące czynniki:
- wysoki poziom dostępnej mocy w systemie KSE,
- duże wykorzystanie generacji wiatrowej,
- stosunkowo łagodne warunki atmosferyczne,
- wzrost importu energii elektrycznej.
Tabela 1. Średnie ceny na rynku SPOT (TGE Rynek Dnia Następnego)
| Okres |
Średnia cena [zł/MWh ] |
Zmiana [%] |
| 2016 |
159,20 |
- |
| 2017 |
157,57 |
-1,0% |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z TGE.
Na rynku terminowym obserwowaliśmy wzrosty cen energii elektrycznej. W trakcie okresu sprawozdawczego cena produktu BASE Y-18 wzrosła z poziomu 164,50 zł/MWh na początku stycznia do 177,65 zł/MWh na koniec 2017 r.
Tabela 2. Ceny na rynku terminowym
| Produkt |
Cena na koniec notowań
[zł/MWh] |
Zmiana r/r
[%] |
Średnia cena z okresu notowań
[zł/MWh] |
Zmiana r/r
[%] |
| BASE Y-15 |
177,00 |
- |
168,13 |
- |
| BASE Y-16 |
167,50 |
-5,4% |
166,49 |
-1,0% |
| BASE Y-17 |
162,00 |
-3,3% |
159,31 |
-4,3% |
| BASE Y-18 |
177,65 |
9,7% |
167,00 |
4,8% |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z TGE i TFS.
Na rynku terminowym TGE w 2017 r. obserwuje się porównywalną płynność jak w roku poprzednim (wzrost o 1,0% w porównaniu do roku 2016 r.) Gdy porówna się obroty w okresie 2015 r., 2016 r. i 2017 r., wówczas spadek wolumenu obrotu np. dla produktu typu BASE_Y, wynosi ok. 50%. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy może być wygaszenie tzw. 100% obliga giełdowego związanego z kontraktami KDT.
Podobnie do BASE Y-18 zmieniały się ceny PEAK Y-18. Na początku stycznia wycena rynkowa tego produktu wynosiła 214,00 zł/MWh, a na koniec 2017 r. 227,50 zł/MWh.
W trakcie 2017 r. na rynku terminowym energii elektrycznej obserwowaliśmy powolny wzrost cen. Był on powiązany m.in. z dużą zmiennością cen uprawnień do emisji CO2 (rozpiętość pomiędzy max a min – 3,57 EUR/t). Duże znaczenie dla kształtowania się sytuacji na rynku miał również znacząco zmniejszony, w porównaniu do wolumenu obrotu produktem BASE Y-17 w analogicznym okresie roku poprzedniego, wolumen obrotu produktem BASE Y-18 na TGE.
Czynnikami niepewności pozostają:
- kwestia wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, co może przełożyć się na ewentualne zmiany we Wspólnotowym Systemie Handlu Uprawnieniami do Emisji i kształtowania się cen uprawnień do emisji CO2 (EUA) w dłuższej perspektywie,
- kierunek zmian w systemie i wprowadzenie nowych rozwiązań (m. in. rynku mocy) w zakresie zapewniania odpowiednich poziomów mocy w KSE.
Stąd też nie można wykluczyć ewentualnych wzrostów cen o umiarkowanej sile.
W 2017 r. zawierano również transakcje na produkt BASE Y-19, jednak z uwagi na odległy horyzont dostawy wolumen obrotu był zdecydowanie niższy niż w przypadku BASE Y-18.
Obowiązki w zakresie uzyskiwania świadectw pochodzenia energii
Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorstwa energetyczne sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym w 2017 r. zobligowane są do uzyskania i umorzenia następujących rodzajów świadectw pochodzenia:
- dla energii wytworzonej w odnawialnych źródłach, tzw. świadectwa „zielone” – obowiązek na poziomie 15,4% sprzedaży odbiorcom końcowym,
- dla energii wytworzonej z biogazu rolniczego, nowe świadectwa ustanowione nowelizacją Ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 r. – obowiązek na poziomie 0,60% sprzedaży odbiorcom końcowym,
- dla energii wytworzonej w kogeneracji opalanej metanem tzw. świadectwa „fioletowe” – obowiązek na poziomie 1,8% sprzedaży odbiorcom końcowym,
- dla energii wytworzonej w jednostkach kogeneracyjnych gazowych lub o łącznej mocy zainstalowanej do 1 MW, tzw. świadectwa „żółte” – obowiązek na poziomie 7,0%,
- dla energii wytworzonej w pozostałych źródłach kogeneracyjnych, tzw. świadectwa „czerwone” – obowiązek na poziomie 23,2%
- świadectw efektywności energetycznej, tzw. świadectw „białych” – obowiązek na poziomie 1,5%
Na kolejnym slajdzie przedstawiona została struktura cenowa kontraktacji na rynku sesyjnym TGE na poszczególne prawa majątkowe w okresie styczeń – grudzień 2017 r. W analizie pominięto PM „zielone” PMOZE ze względu na brak obrotu i całkowite zastąpienie ich przez PMOZE_A.
Tabela 3. Ceny na rynku świadectw pochodzenia (rynek sesyjny TGE)
|
Średnia cena I-IVQ 2017 |
Zmiana do I-IVQ 2016 r. |
Cena maksymalna |
Cena minimalna |
| % |
zł/MWh |
zł/MWh |
zł/MWh |
| OZEX_A (PM „zielone”) |
38,83 |
-47,3% |
-34,8 |
61,00 |
21,75 |
| OZEX_BIO (PM „błękitne”) |
333,97 |
- |
- |
470,00 |
300,03 |
KGMX
(PM „żółte”) |
2016 |
123,30 |
1,8% |
2,17 |
126,00 |
70,00 |
| 2017 |
116,48 |
- |
- |
117,25 |
115,20 |
KECX
(PM „czerwone”) |
2016 |
10,59 |
-0,9% |
-0,09 |
10,95 |
9,00 |
| 2017 |
9,72 |
- |
- |
9,80 |
9,59 |
KMETX
(PM „fioletowe”) |
2016 |
62,19 |
0,8% |
0,47 |
62,90 |
55,00 |
| 2017 |
54,81 |
- |
- |
55,30 |
54,00 |
| EFX (PM „białe”)1) |
693,36 |
-29,1% |
-283,98 |
1 270,00 |
290,00 |
1)wartości podane w jednostce zł/toe
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z TGE.
Limity uprawnień do emisji dwutlenku węgla i ich ceny rynkowe
Koniec 2016 r. charakteryzował się znaczącym wzrostem cen uprawnień EUA. Przyczyną tych wzrostów mogły być rosnące ceny węgla oraz energii, wysokie ceny osiągane na aukcjach oraz wiadomości o chęci pozostania Wielkiej Brytanii w systemie EU ETS po wejściu w życie Brexitu. Ważnym czynnikiem prowzrostowym było również porozumienie w sprawie zmian w systemie EU ETS po 2020 r. uwzględniające m.in. wycofywanie z rynku 24% a nie 12% uprawnień przez co najmniej 4 lata funkcjonowania MSR, umorzenie 800 mln uprawnień wycofanych z rynku w ramach backloadingu oraz zwiększenie liniowego współczynnika redukcji do 2,4% (z 1,74%). Po gwałtownym wzroście cen w drugiej połowie grudnia 2016 r. nastąpiła korekta.
Na spadek cen emisji CO2 na początku stycznia 2017 r. miały wpływ: wzrost wolumenu na aukcjach (przestał obwiązywać backloading, zwiększenie wolumenu z 3,7 mln do 4,3 mln EUA) oraz niższe ceny niemieckiej energii.
Komisja Europejska zaproponowała kontynuowanie obowiązku wynikającego z emisji gazów cieplarnianych przez lotnictwo, dopóki nie zostaną podjęte ostateczne decyzje co do kształtu globalnego mechanizmu rynkowego. 15 lutego 2017 r. na posiedzeniu plenarnym w Parlamencie Europejskim zaakceptowano pakiet poprawek do projektu dyrektywy EU ETS, które pod koniec lutego br. zostały przyjęte przez Radę ds. Środowiska. Państwa członkowskie UE rozpoczęły dystrybucję darmowych uprawnień dla 2017 r.
Z najbardziej aktualnych danych o liczbie wydanych uprawnień na 2017 r., publikowanych przez Komisję Europejską, wynika, że najwięcej niewydanych uprawnień mają Włochy, Rumunia i Wielka Brytania a Malta, jako jedyne państwo, wydała już wszystkie. Zgodnie z kwietniową publikacją KE wartość zweryfikowanych emisji za 2016 r. spadła o 2,7% w stosunku do 2015 r.
KE opublikowała również dane o liczbie umorzonych uprawnień. Niemal wszystkie instalacje znajdujące się w systemie EU ETS dotrzymały terminu umorzeń emisji dla 2016 r. Ponadto, KE opublikowała aktualizację danych dotyczących przesyłu darmowych alokacji z NER (rezerwy na nowe wejścia). Od początku fazy III, tj. 2013 r., do chwili obecnej przesłano w sumie 139,9 mln uprawnień do emisji CO2, z czego aż 25,8 mln przekazano od stycznia 2017 r. Kolejna aktualizacja zostanie opublikowana w styczniu 2018 r.
17 sierpnia w Dzienniku Urzędowym UE opublikowano nowe, bardziej rygorystyczne, konkluzje BAT, które wyznaczają wyższe niż obecnie obowiązujące normy emisji tlenków azotu, dwutlenku siarki, rtęci oraz pyłów zawieszonych m.in. w dużych elektrowniach węglowych (4 lata na dostosowanie).
W Bonn odbyła się kolejna konferencja w sprawie zmian klimatu COP23 – do najważniejszych wyników spotkania należy postęp w ustaleniu programu prac nad wdrożeniem Porozumienia paryskiego. W dniu 22 listopada UE przyjęła plan reformy handlu uprawnieniami do emisji CO2 w formule, która została wypracowana na spotkaniu trójstronnym w dniu 8 listopada. Do głównych założeń reformy należy zwiększenie współczynnika redukcji z 1,74% na 2,2%. począwszy od 2021 r., a także zwiększenie rezerwy stabilizacyjnej (24%).
Tabela 4. Zmiana cen EUA i CER
| Cena [EUR/t] |
| Produkt |
Początek stycznia 2017 r. |
Koniec grudnia 2017 r. |
Zmiana % |
| EUA Spot |
6,11 |
8,14 |
33,2% |
| CER Spot |
0,26 |
0,17 |
-34,6% |
| EUA gru-17 |
6,14 |
7,39 |
20,4% |
| CER gru-17 |
0,27 |
0,18 |
-33,3% |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ICE.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BlueNext oraz ICE.
